Wethouder Martijn Bilars beheert verschillende portefeuilles in de gemeente Noordwijkerhout: van de fusie met de gemeente Noordwijk, sport en handhaving tot milieu en beheer openbare ruimte. In de 1,5 jaar dat hij deze post bemant heeft hij veel beslissingen genomen én veel geleerd. “Ik wist niet eens dat er een Bomenwacht Nederland was, laat staan dat ik ooit had stilgestaan bij zoiets als een bomenbeleidsplan.”
Basis niet op orde
Wat voor beleid de gemeente Noordwijkerhout had? “Opportunistisch, ad hoc beleid, geef het een naam, maar eigenlijk was er gewoon geen beleid”, zegt Bilars. “Er werden verkeerde inhoudelijke keuzes gemaakt. Dat zag je terug bij de bomen, je merkte het onder de burgers en ook in de financiën was het zichtbaar. Ook werden verkeerde bomen gekapt. En dat was niet te wijten aan de uitvoerder, de data was gewoon niet op orde. Als die basis, je data, al niet op orde is, waar stuur je dan op?”
Vragen van burgers
“Burgers hebben het nooit over ‘een bomenbeleidsplan’. Waar mensen het over hebben dat is het algemene gevoel, het beeld. En dat gevoel over het groen in onze gemeente, dat was niet goed. Zo vonden onze inwoners dat de bomen er karig bijstonden en dat er te weinig groen was. En ze hadden nog gelijk ook”, zegt Bilars. “Als je kijkt naar de oorsprong van de gemeentenaam Noordwijkerhout is het helemaal schandalig: Noordwijkerhout, of ook wel Noordwijk in den Houte, dat betekent gewoon ‘Noordwijk in het hoogstammige bos’. Dat ‘bos’ stond er niet zo florissant bij. Bij het aanplanten van nieuwe boomsoorten werd bijvoorbeeld helemaal niet gekeken of die soort wel geschikt is voor de betreffende locatie. Ik zeg wel eens gekscherend: het leek wel of die boomsoort in de aanbieding was! Het resultaat was daar ook naar: bomen werden te groot, de takken groeiden tot tegen de gevels. Plakbomen stonden naast parkeerplaatsen. Burgers stelden vragen, maar daar hadden we geen eenduidig antwoord op. Er lag niets vast.”
Verantwoordelijk
“Ik geloof dat de continuïteit en de deskundigheid in de ambtelijke organisatie zit,” zegt Bilans, “daar zit een ‘gek’ die zich helemaal vastbijt in het onderwerp. Vluchtige figuren zoals een wethouder die gaan weg. De verantwoordelijkheden moeten laag in de organisatie liggen.” En zo kon John Koens, beleidsadviseur Groen en Milieu, aan de slag. Hij zocht naar wat er wel was maar vond niets, er lagen geen beleidsstukken. En zo startte het begeleidingstraject van Bomenwacht Nederland om een bomenbeleidsplan op te stellen. Als eerste stap werden alle bomen in kaart gebracht en wat bleek? Zo’n 500 bomen bestonden helemaal niet meer, maar stonden nog wel op de tekeningen. “Dat was een resultaat dat echt een eigen leven is gaan leiden. De komende 3 jaar gaan we aan de slag zodat die 500 ‘bomen’ weer échte bomen worden.”
Blije raad
En de Raad is er blij mee. “De reacties in de Raad waren geweldig”, zegt Bilars. Een bomenbeleid beantwoordt volgens de raadsleden precies aan wat er leeft onder de burgers.” Het bomenbeleidsplan legt voor de komende 15 jaar de visie en de ambities vast: wat wil de gemeente bereiken met haar bomen, waar staat de gemeente voor? De duidelijke richtlijnen die het plan bevat bieden handvatten voor het omgaan met bomen. Dat geeft helderheid; een behoefte van de wethouder maar zeker ook van de burgers.
Winst
Voor wethouder Bilars zit de winst van het beleidsplan in verschillende hoeken. “De kwaliteit van de bomen gaat omhoog, er komen méér bomen, er is een duidelijke ambitie uitgesproken om het aantal bomen van 0,4 boom per inwoner te laten stijgen naar 0,5 boom per inwoner, en met het afscheid nemen van ad hocbeleid levert het nog geld op ook. Maar bovenal leveren betere bomen meer plezier op in onze leefomgeving. Nu al, maar ook zeker in de toekomst!”